Shiatsu werkt volgens de filosofie van yin en yang en de 5 elementen (aarde, metaal, water, hout en vuur).
Yin en yang vormen de absolute basis van de traditionele oosterse filosofie. Yin en yang zijn twee krachten die tegengesteld zijn, maar tegelijkertijd elkaar aanvullen en afhankelijk zijn van elkaar. Zonder yin bestaat er geen yang en omgekeerd. Ze roepen elkaar in het leven en houden elkaar in stand. Geen enkel verschijnsel is 100% yin of 100% yang, elk verschijnsel bestaat uit een samenspel van yin en yang en is voortdurend in beweging. Yin verandert in yang en yang verandert in yin.
Yin staat voor het vrouwelijke, koude, duisternis, langwerpig, hol,… . Yang staat op zijn beurt voor het mannelijke, warmte, licht, de centripetale kracht, vol, … .
In de Traditionele Chinese Geneeskunde (TCG) worden alle fenomenen ondergebracht in het systeem van de 5 elementen. De vijf elementen: vuur, aarde, metaal, water en hout, zijn terug te vinden in de werking van ons lichaam, in alles wat leeft, in alle cyclussen die we kennen, in seizoenen, in voeding, in emoties en mentale processen. Ze vormen de basis van het leven en geven ons de levenskracht of Ki om in beweging te blijven.
Vuur
Vuur kan ons verwarmen , maar het kan ook in alle heftigheid woeden en alles op zijn pad vernietigen. Vuurenergie kan dus in balans zijn en zorgen voor warmte, vrolijkheid, vreugde, liefde en het pure geluk om te bestaan. Wanneer het vuur te fel oplaait, geeft het haat, wraak, agressie, destructie en impulsiviteit.
De vuurenergie is het meest aanwezig in de zomerperiode. De energie is dan op zijn hoogst, wat zorgt voor een zekere uitbundigheid en vrolijkheid. Mensen komen buiten, gaan een terrasje doen, zijn vrolijk en extravert. Planten staan in bloei, er is een groot aanbod aan groenten en fruit.
Vuur wordt geassocieerd met de kleur rood, de smaak bitter en met de organen hart, dunne darm, hartconstrictor (het hartzakje) en de drievoudige verwarmer (een ‘orgaan’ dat enkel voorkomt in de TCG).
Aarde
De aarde vormt letterlijk de grond onder onze voeten. Ze geeft ons stabiliteit, het gevoel een plek te hebben waar we steeds naar kunnen terugkeren, ze draagt ons en geeft ons houvast. Moeder Aarde voedt ons en transformeert alles wat we niet meer kunnen gebruiken. Ze brengt balans en harmonie.
Wanneer dit element uit balans gaat, beginnen we te piekeren en maken we ons zorgen.
Het aarde-element staat voor de periode van de nazomer, de zoete smaak en de gele-oranje kleur. Maag en milt behoren tot de aarde energie.
Metaal
Het metaal-element is onze adem en onze gedachten. Het gaat om grenzen stellen en tegelijk uitwisseling tussen de binnen-en buitenwereld, maar ook om loslaten en ruimte maken.
Het metaal-element is het element van de herfstperiode. De bomen laten hun bladeren los om ruimte te maken voor iets nieuws. De energie is naar binnen gericht zonder het contact met de buitenwereld te verliezen.
Wanneer het metaal-element in balans is, stelt dit je in staat om duidelijke grenzen aan te geven en te hanteren, om dingen die je niet meer nodig hebt, los te laten en dus ruimte te creëren. In onbalans leidt metaal tot verdriet en zelfs depressie. Je sluit je grotendeels af van de buitenwereld en verstikt je in je innerlijke wereld. Je houdt vast aan alles wat je niet meer nodig hebt, waardoor er geen ruimte ontstaat voor nieuwe dingen.
Longen en dikke darm behoren tot het metaal-element, net zoals de kleur wit en een scherpe smaak.
Water
Water kan zowel zacht zijn als krachtig, het heeft beide kwaliteiten in zich. Water past zich aan elke vorm aan, het is de oorsprong van het leven, komt uit de diepte en stijgt als bron omhoog.
In balans geeft het water-element rust, wijsheid, vertrouwen, vitaliteit en creativiteit. Wanneer het uit balans gaat, steken angst en paniek de kop op.
Water hoort bij de winter, een periode van stilte en rust voor het nieuwe leven in de lente weer van start gaat. Blaas, nieren en ook de seksuele organen behoren tot dit element. De smaak die bij water hoort is zout, de kleur blauw tot donkerblauw- zwart.
Hout
Hout is de groeifase, geassocieerd met de lente. In de lente komt alles terug in actie, bomen bloeien, planten groeien opnieuw en krijgen nieuwe blaadjes, het leven dat in de winter tot stilstand was gekomen komt terug naar buiten. Het is een periode van flow, creativiteit, plannen maken en coördineren, ideeën uitwerken en werken naar een doel.
In balans geeft dit geduld, tolerantie, vrijgevigheid, creativiteit. Hout in onbalans leidt tot frustratie, kwaadheid en ongeduld.
Lever en galblaas zijn de organen die tot het hout-element behoren, de kleur is groen en de smaak zuur.